Маңызды жобалар қолдауға зәру

Павлодар облысындағы кейбір өңдеу кәсіпорындары шикізаттың тапшылығы салдарынан тұралап тұр. Енді біріне астық жеткізетін теміржолдың болмауы кедергі келтіруде. Өңір кәсіпкерлерін мазалаған осы және өзге де мәселелер ҚР Ұлттық экономика министрі Әлібек Қуантыров пен бизнес-қоғамдастықтың кездесуі барысында көтерілді.

Бұған дейін хабарлағанымыздай, Әлібек Қуантыров біздің облысқа жұмыс сапарын Екібастұз өңірінен бастады. Бәйет ауылының тұрғындарымен кездесіп, елді мекенді даму әлеуеті жоғары тірек ауылдар санатына қосу мәселесін қарастырды. Кейін Екібастұз қаласын кешенді дамыту жоспарының орындалу барысымен танысты. Ал облыс орталығында ведомство басшысы Ақпараттық технологиялар колледжінің базасында құрылған «Өзекті кәсіптер орталығына» барды. Оқу орнындағы жеке өндірістік цехтың, 3D үлгілеу кабинеттерінің, виртуалды шындық зертханасының жұмыс барысымен танысты. Аталмыш орталық кәсіптік бағдарлау, оқыту, бизнесті дамыту, стартап-жобалар мәселелері бойынша кеңес береді және колледж түлектерін жұмысқа орналастыруға көмектеседі. Бүгінде мұнда 200-ге жуық студент оқиды. Сонымен қатар, Әлібек Қуантыров облыстық табиғи монополияларды реттеу департаментінің, «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры өңірлік филиалында болып, мекеме қызметкерлерімен бірге негізгі бағыттарды талқылады. Министр тариф белгілеу мәселелерін тұрақты бақылауда ұстауды және халықпен кері байланысты күшейтуді тапсырды. Одан соң Инвесторлар үйінде бизнес-қоғамдастықпен кездесіп, кәсіпкерлердің көкейінде жүрген түйткілді мәселелерді бірге талқылады. Айталық, «Жан-Дос.KZ» кәсіпорнының басшысы Жанар Серімова соңғы үш жыл бойы өңдеу орнына теміржол тарта алмай, әлек боп жүргенін айтты. Кәсіпкердің барлық құжаттары бола тұра министрлік тарапынан жобаны қолдауға қаржы бөлінбей отыр.

- Өңірдегі өңдеу өнеркәсібінің әлеуетін арттыру үшін осыдан бірнеше жыл бұрын кәсіпорынға астық жеткізетін теміржол салуға қатысты жоба дайындалды. Бұл жоба жергілікті әкімдік тарапынан қолдау тапты. Алайда құзырлы министрлік техникалық-экономикалық негіздеме болмағандықтан, қаржы бөлуге қатысты өтінішті соңғы үш жыл бойы кері қайтарып келеді. Мемлекеттік сараптама орталығы өкілдерінің мәлімдеуінше, бұл жобаға мұндай құжат қажет емес. Орталық органдардағы осындай қайшылықтардың салдарынан небары 1 шақырымнан сәл асатын теміржолды сала алмай отырмыз. Шикізат тапшылығы мәселесі туындап тұрған тұста бұл түйткіл қол байлап отыр. Астықтың аздығынан қазір бірқатар өңдеу орны тұралап тұр. Осы екі мәселені назарға алсаңыздар, - деген базынасын жеткізді кәсіпкер. Әлібек Қуантыров жобаны егжей-тегжейлі қарауға уәде берді. Сондай-ақ, өңдеу орындары шикізатсыз қалмас үшін кейбір ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттау көлемін азайту міндеті тұрғанын атап өтті. Павлодар ауданындағы «Алтай» шаруа қожалығы да қиындыққа тап болды. Аталмыш шаруашылық «ҚазАгроҚаржы» АҚ арқылы трактор сатып алған. Техника бағасының 20 пайызы көлемінде бастапқы жарнасын да салған. Бірақ бүгінгі таңда қаржы институты қосымша келісімшарт негізінде қосымша құн салығын төлеуді талап етіп отыр. Әйтпегенде, техниканы тартып алмақ ойы бар, дейді шаруашылық өкілдері. Өңірлік кәсіпкерлер палатасының директоры Серік Сәдуақасовтың айтуынша, бұл ретте кәсіпкердің құқығы қорғалмай отыр. Техниканы шығаратын кәсіпорын, оны сататын делдалдар салықтан босатылған тұста сатып алушыға барлық жүктеме түсіп отыр. Аталмыш шаруашылық өкілдері жанар-жағармайды сатуға қатысты мәселені де көтерді. Сараланған тариф енгізілген соң жанармай бекетінің қызметкерлері дизель отынын тек техникаға құятынын алға тартады. Талап сондай. Бірақ бұл шаруаларға тиімсіз. Шабындықта жүрген тракторды жанар-жағармай станциясыны алып келу мүмкін емес.

- Бұл мәселелер – ел көлемінде кездесетін өзекті жайттар. Өкінішке қарай, ережелерді дайындап, бекіту кезінде кеткен бірқатар олқылық салдарынан кәсіпкерлер зардап шегіп отыр. Қосымша құн салығы бойынша жеңілдік енгізу мәселесін жаңа Салық Кодексін әзірлейтін тұста ескереміз. Ал дизель отынын тек техниканы өзіне құюға қатысты талапты өзгерту жайын Энергетика министрлігімен бірге ақылдасамыз, - деді министр. Сонымен қатар, «Павлодар жылу желілері» ЖШС басшысы Марат Иманаев квартал ішіндегі жылу желілерінің 87 пайызы, магистральдік құбырлардың 85 пайызы әбден тозғанын алға тартты. «ПавлодарЭнерго» АҚ бас директоры Вадим Лесин №1 және №2 жылу-электр орталықтарындағы су құбырларының ескіргенін атап өтті. Оларды жаңартуға қатысты жобалар дайын болғанымен, республикалық бюджеттен қаржы бөлінген жоқ. Келесі жылы да қарастырылмауы мүмкін. Олай болған жағдайда жылу маусымы апаттық жағдайда өтеді деген қауіп бар. Сондықтан екі кәсіпорын басшысы өтініштерді қайта қарауды сұрады. Одан бөлек, Әлібек Қуантыров азаматтарды жеке мәселелері бойынша қабылдады. Олар «Дипломмен-ауылға!» жобасы шеңберінде ауылдық аймақтың мемлекеттік қызметшілерін әлеуметтік қолдау шараларының тізбесін кеңейту, сондай-ақ осы бағдарлама бойынша бюджеттік кредит мөлшерін ұлғайту туралы ұсыныстарын айтты. Министрдің сөзінше, қазіргі уақытта аудан орталықтары үшін бюджеттік несиесін көлемін 2 500 айлық есептік көрсеткішке дейін және қалған ауылдық елді мекендер үшін 2 мың АЕК-ке дейін, көтерме жәрдемақының көлемін шалғайдағы және шекара маңындағы ауылдардағы мамандар үшін 200 АЕК-ке дейін арттыру тетігі қаралуда. Жақын арада тиісті шешім қабылданады. Айта кетейік, биыл Павлодар облысында 261 маманға тұрғын үй сатып алу үшін бюджеттік кредит беруге 1 млрд теңгеден астам қаражат бөлінді. Сөз соңында министр өңір кәсіпкерлері қаржылай қолдаудан кенде емес екенін атап өтті.

- Мәселен, биыл Павлодар облысын-дағы жеке кәсіпкерлік субъектілеріне арналған мемлекеттік қолдау шараларын іске асыруға 13,5 млрд теңге бөлінді. Сондай-ақ, жыл басынан бері 590 жобаны субсидиялауға жалпы сомасы 66,9 млрд теңге жұмсалды. Ал берілген кепілдіктер көлемі - 6,9 млрд теңге, - деп нақтылады ол. Одан соң ведомство басшысы Павлодар облысы әкімдігінің ахуалдық-талдау орталығына барып, Павлодар қаласын дамыту мәселелері жөніндегі кеңеске қатысты.

Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА.