Маман да тапшы, құрал да қажет

Бүгінде облыстағы емдеу мекемелерінде бастапқы медициналық-санитарлық көмек көрсетуге ден қойылып, бірқатар жұмыс атқарылуда. Десе де, аймақтағы кейбір медициналық мекемелерде мамандардың тапшылығы, енді бірінде тиісті құрал-жабдықтың болмауы әлі де өзекті.

Аймақ басшысы Әбілқайыр Сқақовтың төрағалығымен өткен кеңейтілген жиын барысында 2022-2025 жылдары алғашқы медициналық-санитарлық көмек ұйымдарының дамуы және денсаулық сақтау және медициналық қызмет көрсету салаларындағы өзекті мәселелер сөз болды. Облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Айдар Сейітқазиновтің айтуынша, бүгінгі таңда облыста 30 ұйым, ауылдық жерлерде 57 дәрігерлік амбулатория, 23 фельдшерлік-акушерлік пункт, 208 медициналық пункт алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсетеді. Емханалар дәрігерлермен 88 пайызға, медбикелік-медици-налық қызметкерлермен 91 пайызға қамтылған. Десе де, облыстың медициналық ұйымдарға әлі де 163 дәрігер жетіспейді. Бүгінгі таңда емханаларда 126 бейінді дәрігер және 17 жалпы тәжірибедегі дәрігер тапшылығы бар. Мәселен, балалар гастроэнтерологиясы, гематология, балалар кардиология, ревматология, эндокринолог, невропатолог, жалпы тәжірибе дәрігеріне қаралу үшін орташа есеппен 5-10 күн күтуге тура келеді. Облыста балалар ревматологы, ересектерге арналған аллерголог болмағандықтан, науқастар республикалық диагностикалық орталыққа жіберіледі. Облыста денсаулық сақтау ұйым-дарын заманауи медициналық жабдықтармен қамтуға зор көңіл бөлініп отыр. Биыл Ақсу қаласының емханасы мен Павлодар қаласының №3 емханасына 2 цифрлық УДЗ аппараты, Шарбақты аудандық ауруханасына флюороаппарат, Ертіс аудандық ауруханасы, Павлодар қаласының №5 емханасы және Ғ.Сұлтанов атындағы облыстық ауруханасына цифрлық рентген аппараты алынған. Медициналық мекемелердің материалдық-техникалық базасының нығаюы қызмет көрсету сапасын арттыра түспек. Бұл ретте облыс әкімі Әбілқайыр Сқақов медициналық-санитарлық көмекті дамытуға баса назар аударды. Қазір көмектің мұндай түрін 9 мың адам жұмыс істейтін 30 мекеме көрсетеді. Облыста бастапқы медициналық-санитарлық көмек жұмысын қайта форматтауға бағытталған «Үздік тәжірибелер орталығы» жобасы жұмыс істейді. Орталықтың негізгі міндеті - дәрігерлердің жүктемесін азайту және халыққа қызмет көрсетуде қажетті жағдай қалыптастыруға бағдарланған тәсілді енгізу. Бүгінгі таңда жаңа сервистер Павлодардың үш емханасында – мейірбикелік және цифрлық бекеттерде, тіркеу және колл-орталық сервисінің стандарттарында, онлайн кеңес беру орталықтарында енгізілуде. Ә.Сқақов бұл сервис тәсілдерін облыстың 3 қаласындағы тоғыз емханада қол-дану қажет екенін атап өтті. Облыстың бас дәрігері А.Сейітқазиновтің айтуынша, салада қаржыландыру арқылы шешілетін бірқатар өзекті мәселелер бар. Айталық, фтизиопульмонология орталығында медициналық жабдықтарды, рентген қондырғысын жаңартып, ультрадыбыстық зерттеу аппаратын жөндеу қажет. Сонымен қатар, ауыл тұрғындарын медициналық тексеруден өткізу үшін флюкар, облыстық кардиологиялық орталыққа жасанды қан айналымы аппараты, КТ, ЭКМО және жылжымалы рентген аппаратын сатып алу керек. Павлодар қаласының емханаларында ультрадыбыстық, флюро-рентген аппараты мен маммографтар болғанмен, медициналық техника цифрландырылмаған. КТ және МРТ аппараттарының болмауы да сапалы қызмет көрсетуге қолбайлау. Сондықтан пациенттерді басқа медициналық ұйымдарға жіберуге тура келеді. Науқастардың кезек күту ұзақтығы да өзекті мәселеге айналып отыр. Осы мәселені шешу үшін ағымдағы жылы «Almaz Medical Group» ЖШС КТ аппараты орнатылған. Алдағы уақытта «Дисконт» ӨК-де орнату жоспарлануда. Аймақ басшысы Әбілқайыр Сқақов жиында айтылған өзекті мәселерді есепке ала отырып, облыстық денсаулық сақтау басқармасына бірқатар тапсырма жүктеді. Нақтылай айтқанда, облыс тұрғындарының скринингтік тексерулермен толық қамтылуын қамтамасыз ету, диспансерлік есепке алу және оларды бақылау жұмысын күшейту, аймаққа жалпы практика дәрігерлері мен арнайы мамандарды тартуға күш салу қажет. Қалалар мен аудандардың әкімдері де денсаулық сақтау саласын кадрлармен қамтамасыз ету мәселесін шешуге атсалысуы тиіс. Бұл ретте мемлекеттік медициналық ұйымдардың медицина қызметкерлеріне жәрдемақы төлеу және әлеуметтік қолдау көрсету, оларға қолданыстағы заңнамаға сәйкес тұрғын үй бөлу мүмкіндігін ойластыру қажет.

- Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасына медици-налық колледж студенттерінің стипендиясына қосымша қаржыландыру бөлу мүмкіндігін, 2023 жылға арналған бюджетті қалыптастыру кезінде медбике-медицина мамандарын дайындау үшін қосымша гранттар қарастыруды тапсырамын. Денсаулық сақтау басқармасы халыққа медициналық көмек көрсету сапасын қадағалап, пациенттерді қолдау қызметін ерекше бақылауға алуы тиіс, - деді Әбілқайыр Бақтыбайұлы. Айта кетейік, 2022 жылдың 9 айының қорытындысы бойынша медицина мекемелеріне науқастану және кәсіби тексеруден өту мақсатында 3,1 млн. адам қаралса, стационарда 89 мыңнан астам науқас емделген. Соңғы үш жылдағы көрсеткішпен салыстырғанда диспансерлік науқас-тардың саны 6,5 пайызға өскен. Қазіргі таңда облыстың 271,2 мың тұрғыны «Д» есебіне алыныпты. Негізгі себеп – қан айналымы жүйесінің аурулары, эндокриндік аурулар, тыныс алу органдарының аурулары, несеп-жыныс жүйесінің аурулары, неоплазмалар. Жыл сайынғы медицина қызметкерлері ересек тұрғындарды скринингтік тексеру нәтижесінде ҚЖА 3373, глаукома 58, қант диабеті 749, сүт безі обыры 67, жатыр мойны обыры 20, колоректальді қатерлі ісіктің 6 жағдайы анықталған. Облыста түрлі дерттің дендеп, онкологиялық аурулардың өршуі – алаңдатарлық. Бұл бағыттағы емдеу шараларын күшейту керек.

Торғын Оразалы

Суретті түсірген - Валерий Бугаев.