04.02.2021

Мейрамханалар дүкенге айналды

Әлеуметтік дүкендер мен азық-түліктік сауда желілерінің көбеюі облыстағы баға мәселесін тұрақтандыруға мүмкіндік береді. Аймақ басшысы Әбілқайыр Сқақов жуықта бағаны тұрақтандыру шараларын алдағы уақытта күшейте түсу жөнінде тапсырма берген. Сайып келгенде аталған өзгерістер тапсырманы жүзеге асыруға өз септігін тигізетініне күмән жоқ. 
Павлодар қаласындағы «Metropol», «LS», «Ас-Ай» мейрамханаларында өткен талай тойда бас қосып, кеш иелеріне ақжарма тілектерді білдірген боларсыздар. Бүгінде олар «Inmart» супермаркеттеріне айналып, азық-түлік, тұрмыстық қажеттіліктердің түр-түрін сатады. Ресейлік инвесторлардың бұл тәжірибесін жергілікті кәсіпкерлер де іске асыруға көшті. 
Өткен жылдың наурыз айынан бастап карантиндік шектеулер бойынша мейрамханаларда отба-сылық, ұжымдық кештерді өткізуге тыйым салынғаны баршаға аян. Соның салдарынан былтыр тойхана иелері табыстың 80 пайызынан қағылып, қызметкерлердің барлығын дерлік еңбекақы сақталмайтын демалысқа жіберуге мәжбүр болды. Эпидемиологиялық ахуал тұрақсыз болғандықтан, мейрамханалардың есіктерін айқара ашуға әлі де рұқсат жоқ. Ал бұл тұста олар екінші деңгейлі банктерден алған несиелерді өтеп, коммуналдық ақыларды уақытылы төлеуі тиіс. Осыны ескеріп, кейбір кәсіпкерлер шағын жиын-тойларды өткізуге бірнеше рет рұқсат сұрап еді. Мәселен, облыс орталығындағы «Хан сарайы», «Silver Palace» мейрамханаларының иесі Айдар Құрымбаев тойлардың коттедждерде жасырын түрде өтуіне қарағанда мейрамханаларда ұйымдастырылуы қисынды деп пайымдайды. 
- Біздің мейрамханалардың жұмысы банкеттерге бағытталған. Бірақ өткен жылдың наурыз айынан бастап тойханаларда бірде-бір кеш өткен жоқ. Бұл қаржылық қиындықтарға әкелді. Есесіне коттедждерде той ұйымдастырушылардың «дәурені» жүріп тұр. Бірақ мұндағы санитарлық талаптардың сақталуы мүлде бақыланбайды. Егер бізге 30-50 адамға арналған тойларды, басқосуларды ұйымдастыруға рұқсат берсе, құзырлы мекеме өкілдері еш қиындықсыз-ақ қадағалар еді. Біз де «жыртығымызды жамап алар» едік, - дейді А.Құрымбаев. 
Санитарлық сала мамандары мұндай ұсыныспен келіспейді. Облыстық санитарлық-эпидемиологиялық бақылау депар-таменті басшысының орынбасары Гүлнар Ақылбекова мейрамханаларға мұндай жеңілдік жасалмайтынын айтты. Есесіне жұмыс бағытын өзгертуге әбден болатынын атап өтті. 
- Мейрамханалардың қайта жұмысқа кірісуінің үш жолы бар: алғашқысы – жұмыс күндері қоғамдық тамақтану орны ретінде жұмыс істеп, бір уақытта көп дегенде 30 адамға қызмет көрсету. Бұл ретте үстелдердің арақашықтығы, келушілер саны ережеге сай болуы тиіс. Екіншісі -  әр күнге арналған ас мәзірін дайындап, тағамдарды жеткізу қызметін ұсыну. Үшіншісі – қызмет бағытын өзгерту, - дейді Г.Ақылбекова. 
Кейбір кәсіпкерлер үшінші жолды таңдап, басқа бағытқа бейімделіп жатыр. Мәселен, Нұрсұлтан Назарбаев даңғылының бойындағы «Paradise» мейрамханасының орнына «Таир» әлеуметтік дүкені ашылды. Нақтырақ айтқанда, тойхана басшылығы ғимаратты жалға беруді жөн санапты. Павлодар қалалық кәсіпкерлік және ауыл шаруашылығы бөлімінің инспекторы Нұржан Әбішевтің айтуына қарағанда, екі ай бұрын ашылған әлеуметтік дүкендегі азық-түлік өнімдерінің бағасы көпшілікке қолжетімді.  
- «Таир» дүкенінде әлеуметтік маңызы бар тауарлардың бағасына 10 пайыздан артық үстемеақы қосылмайды. Сүт өнімдері «МолКом», «Галицкое» сынды шаруашылықтардан тікелей жеткізіледі. Бұған дейін осы ауданда әлеуметтік дүкен болмағанын ескерсек, мейрамхананың сауда орнына айналуы тұрғындарға тиімді болып отыр, - дейді Н.Әбішев. 
Нұрсұлтан Назарбаев даңғылында орналасқан тағы бір мейрамхана өз орнын әлеуметтік дүкенге босатып берді. «Бақыт» тойханасы карантин шектеулеріне байланысты біраз уақыт бойы жабық болған еді. Кейін күнделікті қоғамдық тамақтану орны ретінде бірен-саран келушіге қызмет көрсете бастады. Одан түскен табыс шығынды өтемегендіктен әрі қоғамдық тамақтану орындарына қойылатын санитарлық талаптар сан құбылғандықтан, мейрамхана жұмысын біржола тоқтатуға тура келді. Ғимарат бос тұрмас үшін мұнда да әлеуметтік дүкен ашу ұйғарылды. Қазіргі уақытта жалға алушылар іздестіріліп жатыр. Кейбірі сауда ісіне кірісіп те кетті. 
- Үйдің қасындағы «Кутузовский» әлеуметтік дүкені жабылған тұста «Арзан азық-түлікті енді қайдан аламыз?» деп едік. Көп ұзамай «Бақыт» мейрамханасының орнына төмен бағадағы өнімдерді ұсынатын сауда орнының ашылатынын естіп, қуанып қалдық. Бұл тойдан түсер табыстан қағылған кәсіпкерге де, азық-түлікті осы аудандағы әлеуметтік дүкеннен қолжетімді бағаға сатып алуға үйреніп қалған бізге де тиімді болады деп ойлаймын, - дейді тұрғын Нұрсұлу Қайырова. 
Мейрамханалардың сауда орындарына айналуы есебінен жергілікті биліктің «Әр шағын ауданда әлеуметтік дүкен болуы керек» деген тұжырымдамасы іске асып отыр. Айта кетелік, облыста 105 дүкенге «Дүкен – тұрақтандыру қорының серіктесі» мәртебесін беріп, оларды арзан өніммен қамту жоспарланған. Бұрын талай той өткен ғимараттардың енді азық-түлік сатуға көшкенін ескерсек, серіктес атанар әлеуметтік дүкендер де, олардың тұрақты тұтынушылары да ұтылмасы анық. 
Одан бөлек, облыс орталы-ғындағы «Думан» мейрамханасында киім-кешек, тұрмыстық қажеттіліктерді алматылық бағамен саудалайтын дүкен ашылды. «Gamarjoba» мейрамханасында «Fix Price» сауда желісінің өнімдері сатылатын болды. 
Мұндай тәжірибе елімізде кеңінен таралып келеді. Мәселен, Шымкентте тойхана мектепке, Таразда ірі сауда орталығына айналды. Алматыда ресторандық кәсіпкерлерге ғимаратты спорттық нысан түрінде қайта ашуға кеңес берілді. Сол сияқты павлодарлық кәсіпкерлер де бизнестің бағытын бұрып, заман талабына қарай икемделіп келеді. Ал той-бизнеспен «қоштасуды» қаламайтындар карантин шараларының жеңілдеуін тағатсыздана күтіп отыр.

Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА 


Количество показов: 437