Жүйріктен жүйрік озар...

Өңірімізде 10-11 қараша күндері облыстық «Saryarqa samaly» газетінің жүлдесіне арналған республикалық ХIV турнир өз мәресіне жетті. Биыл 14-ші рет қатарынан ұйымдастырылған республикалық турнирде 319 спортшы бақ сынады. Турнир тартысты да қызықты өтті.

Тартысты ойын

Жарысты ұйымдастырудағы басты мақсат - тоғызқұмалақты көпшілік ара-сында кеңінен насихаттап, бұқаралық спорт түріне айналдыру, атадан балаға мирас болып келе жатқан төл спортымыздың дамуына үлес қосу. 14 жыл қатарынан ұйымдастырылған турнирді қалт жібермей, спортшыларын қатыстырып жүргендер көп. Солардың бірі – Гүлжан Сапарова. Г.Сапарованың айтуынша Ақсулық команда «Saryarqa samaly газетінің жүлдесі үшін ұйымдастырылған турнирдің бірде-біреуінен қалған емес. Келешекте де турнирді босатпайтынын айтты. Турнир бірінші күннен-ақ қызу басталды. Спортшылар қолдарына қағаз алып, алғашқы ойынын еппен, есеппен бастады. Ал бапкерлер тәлімгерлері үшін тақымын қысып отырды. Алдыңғы нөмірлерде жазып өткендей, газет жүлдесі үшін өткен республикалық турнир 9, 11, 13, 15 жасқа дейінгі және 16 жастан жоғары қатысушылар арасында өтті. Рапид ережелеріне сәйкес, әр қатысушыға 20 минуттан берілді. Турнирге ат терлетіп, алыстан келгендер де бар. Солардың бірі - Батыс Қазақстан облысынан келген жаттықтырушы Данияр Орынбасаров.

- Бұл жарысқа бірінші рет келіп отырмыз. Батыс Қазақстаннан 6 шәкірт алып келдім. Оның үшеуі - спорт шеберлігіне үміткер, екеуі - бірінші дәрежелі спортшы, біреуі - екінші дәрежелі спортшы. Жалпы, дайындығымыз жаман болған жоқ. Павлодар өңірінде тоғызқұмалақ спорты қарқынды дамығын. Респуб-ликалық кестеде павлодарлық тоғыз-құмалақшыларды үздік үштіктен көріп жүрміз, - дейді Батыс Қазақстан облысының тоғызқұмалақ федерациясының басшысы. Айтып өтелік, Данияр Орынбасаровтың 6 шәкіртінің екеуі жүлделі қайтты. Ал қарсыластарына дес бермей, басымдық көрсетіп, жүлденің көбін қанжығасына байлаған - Абай облысы. Абай облысы командасының жаттықтырушысы «еңбегі көптің өнбегі көп» екендігін білгенмін дейді.

- Соңғы бес жыл төңірегінде осы турнирге қатысып келеміз. Жыл сайын өңірімізден жас спортшылар келіп, жүлделі орындармен қайтады. Әлі де алар жүлделеріміз көп деген ойдамын. Биылғы турнирге 20 тәлімгер ертіп келдім. Облысымыздан іріктеп, кіл жүйріктерді таңдап алдық. Сол тәлімгерлерімнің бірі – Исахан Аян. Соңғы уақытта республикалық жарыс-тарда өз өнерін көрсетіп, өңіріміздің үмітін арқалап жүр. Турнирге жыл сайын қызу дайындаламыз. Осы жолы да дайындығымыз жоғары. Жыл сайын бұл турнирдің танымалдылығы артуда. Сонымен қатар қатысушылардың саны да көбеюде, - дейді Абай облысының жаттықтырушысы Леонид Парфиевич. Турнирдің алғашқы күні тартысқа толы өтті. Бабы мен бағы жарасқандар жеңістен алақайлап жатты.

Ақтық бәсеке

Жарыстың екінші күнінде ақтық бәсеке өтті. Алғашқы айналымнан сүрінбей өткендер «Saryarqa samaly» газетінің жүлдесін өзара сарапқа салды. Үздіктер жеңіске жетті. Бұл ретте айтып өтерлігі, газет редакциясы екі кіші жас топ бойынша тоғызыншы орынға дейін ынталандыру жүлделерін табыстады. Екі жас санаты бойынша алтыншы орынға дейін ынталандыру жүлделерін берді. Жеңіске жеткендердің қатарында жерлесіміз де бар. 16 жастан жоғары санат бойынша жеңімпаз атанған – Алмаз Серіков.

- Тоғызқұмалақ спортын серік етіп жүргеніме он жылдың жүзі болды. Бұл спорт түрінің маған ұнауы есепке жақын болғандығымнан шығар. «Saryarqa samaly» газеті ұйымдастырған турнирге 7-рет келдім. Жан-жақтан іріктеліп шыққан, кілең мықтылар қатысқаннан, қарсыластарды жеңу қиын боды. Турнир қызыққа толы болды, - дейді А.Серіков. Турнирде Қарағанды облысының спортшылары біліктілігімен көзге түсті.

- Қарағанды облысынан он тоғызқұмалақшы әкелдім. Кілең мықты-ларын теріп алып келдік. Олардың ішінде Қазақстан чемпионатының жеңімпаздары, спорт шеберіне үміткерлер бар. Жетекшілер ауысып отырғанымен, Қарағанды облысы жыл сайын осы турниге қатысады. Алдағы уақытта ұлттық ойынымызды дәріптеп, дамытып әлемдік деңгейге шықсақ екен деймін, - дейді Қарағанды облысы командасы-
ның жетекшісі Ерлан Құрманғалиев. Төрешілердің шешімі бойынша, 10 топ (Ұлдар мен қыздар) бойынша анықталған үздіктерге арнайы диплом, медаль және ақшалай сыйлық табыс-талды. Жүлделі орындардан бөлек, «Ең жас тоғызқұмалақшы» және «Тәлімді бапкер» аталымдары қарастырылған болатын. «Ең жас тоғызқұмалақшы» аталымын Шарбақтыдан келген Нұрайым Манап алса, «Тәлімді бапкер» аталымын ақсулық жаттықтырушы Гүлжан Сапарова иеленді. Ол дайындаған спортшылар жыл сайын олжалы болуда. Биылғы турнирге 18 тәлімгер әкелген. Бас төреші бағы жанғандар жеңімпаз болды дейді. Айта кетейік, биыл «Нұрқай» кеңсе тауарлары дүкені ынталандыру сыйлықтарының демеушісі болды. Бұл ретте ұлттық ойынға жанашырлық танытқан кәсіпкер Нұрқаев Қайрат Қалиұлына ризашылығымыз зор.

- Жалпы турнир жоғары деңгейде өтті. Қатысушылардың саны да көбеюде. «Saryarqa samaly» газетінің жүлдесі үшін ұйымдастырылған турнир республикалық тоғызқұмалақ жарыс-тарының ішінде өзінің орнын тапты. Келешекте осыдан да аумақты турнир өткізсек дейміз. Халықаралық деңгейге шығамыз деген ойдамын, - дейді бас төреші Шәріп Қашкенов. Уақыт өткен сайын қанатын кеңге жайып, ұлттық ойынымыз дәріптелсе - газет ұжымының басты мақсаты орындалғаны.

Мақсат КӨЛТАЙҰЛЫ.

Суреттерді түсірген - Есенжол Исабек.

      Турнирдің жүлдегерлері:

9 жасқа дейінгі топ (қыздар)

1-орын – Қаркен Айя (Ақсу),

2-орын – Нұрмағамбет Еркеназ (Павлодар),

3-орын – Мамтимен Салима (Семей),

          Капсалямова Ясмин (Павлодар).

9 жасқа дейінгі топ (ұлдар)

1-орын – Құрылтай Бакарыс (Абай),

2-орын – Бижан Ерасыл (Орал),

3-орын – Тілеубек Алтынбек (Ақмола),

          Берікқанов Ердос (Семей).

11 жасқа дейінгі топ (қыздар)

1-орын – Аманғали Айдана (Жетісу),

2-орын – Ерасылқызы Маржан (Ақсу),

3-орын – Мамтимен Амина (Семей),

         Алпысқызы Жайна (Қостанай облысы).

11 жасқа дейінгі топ (ұлдар)

1-орын – Нұрғалиев Нұрәмір (Ақмола),

2-орын – Досан Бексұлтан (Семей),

3-орын – Дүйсенғали Арлан (Қостанай),

         Қайриденов Арнат (Павлодар).

13 жасқа дейінгі топ (қыздар)

1-орын – Әсемханова Малика (Семей),

2-орын – Төкенова Назерке (Қарағанды),

3-орын – Абиева Ханшайым (Ақмола),

         Оралбай Елдана (Павлодар).

13 жасқа дейінгі топ (ұлдар)

1-орын – Аманжол Мирас (Қарағанды),

2-орын – Халел Азамат (Аққулы ауданы),

3-орын – Сапарбеков Ерболат (Семей),

          Тастимов Диас (Ұлытау).

15 жасқа дейінгі топ (қыздар)

1-орын – Нұрғазина Айшабибі (Жетісу),

2-орын – Мұрат Жансая (Ақмола),

3-орын – Жанат Дильназ (Павлодар),

          Қосанова Айым (Орал).

15 жасқа дейінгі топ (ұлдар)

1-орын – Махмұтжан Әзімхан
   (Ұлттық ат спорт түрі орталығы),

2-орын – Шахмет Арнұр (Ақсу),

3-орын – Бекмахан Әділет (Астана),

         Қанат Жантөре (Ұлытау).

16 жастан жоғары топ (қыздар)

1-орын – Исахан Аяна
   (Ұлттық ат спорт түрі орталығы),

2-орын – Қайруллинова Дильназ (Екібастұз),

3-орын – Темірханова Әсел (Павлодар),

         Базаралиева Гүлнар (Астана).

16 жастан жоғары топ (ұлдар)

1-орын – Серіков Алмаз (Павлодар),

2-орын – Файзулла Ахан (Екібастұз),

3-орын – Ибрайим Нұрсалім (Астана),

         Үмбетов Ерболсын (Қостанай).