Жомарт жандар

СОҢҒЫ ЖАРИЯЛАНЫМДАР

Алтын аға
10:30 04.08.2022 254

Балабақшалар қалай бақыланады?
10:28 04.08.2022 274

Әнші арманы
09:57 02.08.2022 299

«Мектепке жол» акциясы басталды
09:54 02.08.2022 441

Жол жабылмайды
09:52 02.08.2022 282

Мәшһүр Жүсіп және Бекасыл хазірет
09:49 02.08.2022 309

Пәтер кезегін себепсіз жылжытқан
09:47 02.08.2022 296

Денсаулық пойызы келді
09:45 02.08.2022 293

Кәсіптік бағдар береді
09:43 02.08.2022 289

Ашаршылық - айтылмаған ақиқат
09:42 02.08.2022 304

Суретшіні еске алды
09:41 02.08.2022 303

Алдағы қысқа әзірлік қалай?
09:38 02.08.2022 340

Сарыарқа самалы, 2 тамыз, сейсенбі
09:19 02.08.2022 351

Суда сақтық керек
09:07 30.07.2022 393

Желтоқсан көтерілісі: беймәлім деректер
09:06 30.07.2022 495

Сарыарқа самалы, 30 шілде, сенбі
09:00 30.07.2022 413

Усолкада экосаябақ құрылады
08:59 30.07.2022 394

Отбасы картасының пайдасы қандай?
08:57 30.07.2022 395

Шорман биге белгітас қойылды
08:54 30.07.2022 393

Өресі биік азамат
08:51 30.07.2022 415

Заманға сай жаңа зауыт
08:48 30.07.2022 391

Ауыл халқының табысы артады
10:17 28.07.2022 524

Рахметолла хазірет
10:15 28.07.2022 513

Ән мәтінін қалай дұрыстаймыз?
10:11 28.07.2022 497

Қат тауарға айналған қант
10:08 28.07.2022 504

Қауіпсіздік - басты бағыт
10:05 28.07.2022 511

Сары бәйбіше ұстаған жауырын
10:03 28.07.2022 501

Көздеген меже - салымшы мүддесі
09:57 28.07.2022 543

Сарыарқа самалы, 28 шілде, бейсенбі
09:11 28.07.2022 513

Үкімет басшысының орынбасары өңірімізге келді
19:14 26.07.2022 595

Жол жөндеуде үйлесім жоқ
10:23 26.07.2022 585

Тұрғындар мәселесі – билік назарында
10:21 26.07.2022 607

Ленин орденін алған
10:19 26.07.2022 568

Облыс орталығында фермерлік базар ашылады
10:17 26.07.2022 559

Тағдырын театрмен тоғыстырған таутұлға
10:14 26.07.2022 584

Айыппұл салынды
10:12 26.07.2022 578

МИБ-тің қандай артықшылығы бар?
10:09 26.07.2022 577

Сарыарқа самалы, 26 шілде, сейсенбі
09:15 26.07.2022 587

Күтілетін нәтиже мол, десе де...
08:39 23.07.2022 725

Инвестиция тарту көзделуде
08:37 23.07.2022 696

Еңбекпен келген абырой
08:35 23.07.2022 700

Жырлары - елге мұра, ұрпаққа аманат
08:33 23.07.2022 724

14.06.2022

Жомарт жандар

«Донор» сөзінің латын тілінен аудармасы «Өмір сыйлаушы» деген мағынаны білдіреді. Көп-теген науқастар үшін бұл екінші өмір секілді. Қазіргі кезде облысымызда осындай жандарға қол ұшын созып жүргендердің саны жетерлік. Өңіріміздің қан орталығының басшысының орынбасары Сара Сыздықовамен Халықаралық донор күніне орай сұхбаттасуды жөн санадық.

- Қаламызда қан тапсырудан көш бастап тұрған жандар жайлы айта аласыз ба?

- Болат Әбдіқалықов, Ренат Сәрсембаев, Евгений Паршуков, Ғабдрошит Әкімбаев сынды азаматтар облыс көлемі бойынша қан және оның компоненттерін 40-тан астам рет тапсырды.

- Қанша адам қан тапсыруға ниетті?

- Қан тапсыруға ниет білдірушілер көп. Күніне 40-50 донор келеді. Потенциалды донорлар көп, бірақ өкінішке орай бәрі сынақтан өте алмайды. Біреудің гемоглобині төмен, енді бірінің қан қысымы жеткіліксіз. 1 айдың ішінде 980 мың донация, 1 жылда 10-12 мың донация қан тапсырылады. Донация - әр донордың қан тапсырған кезі. Қан, тромбоцит, плазма доноциялары бар. Плазманы жекешелендіріп, аппаратпен алмаймыз. Стандартты қан тапсыру мөлшері - 450 мл. Ер адамға да, әйел адамға да мөлшері бірдей.

Әр азамат донор бола алады. Бастысы, ниет болу қажет. Тегін тапсырады. Донорлыққа 18 жастан асқандар жатады. Қан тапсырудың жоғары шекарасы жоқ.

- Егде жастағы кісілер қан тапсыра ала ма?

- Тапсыра алады. Потенциалды донор ретінде бізге келе алады. Осыған дейін қан тапсырылды ма, жоқ па, ол жағы сұралады. Арнайы тексерістен өткен жағдайда, донор бола алады. Бір айта кететін жайт - 70-тен асқан кісіде созылмалы дерттер болуы әбден мүмкін. Сол тұсын қалт жібермеу керек. Бұрын-соңды тапсырмаған болса, ол адам донор ретінде өте алмайды.

- Донорлық жәрдем елімізде неге тегін?

- Себебі дүниежүзінде тегін. Америка және Еуропа елдерінде қан тегін тапсырылады. Бұл - «алтын стандарт». Өтеусіз донор. Бұл - материалдық жағынан мұқтаж емес деген сөз.

Донорлар екіге бөлінеді. Алғашқы рет және тұрақты түрде келетін. Тұрақты донор деп, жылына үш не одан көп рет келген жандарды айтамыз. Ондай донорлар бізге көп керек. Өйткені олар келген сайын түрлі инфекцияларға тексерістен өтеді. Әр донацияда донор қан тапсырған сайын Гепатит, АИТВ, В,С жұқпалы ауруларына міндетті түрде тексерістен өтеді. Үнемі қан тапсырушылар бізге көп керек. Өйткені біріншіден, олардың организмдері қан тапсыруға үйренген. Екіншіден, вирус ауруларына тексерілген. Ендігі донор қабылдануында ондай дерттердің болмауын білеміз, дегенмен дәстүрлі тексеріс жүреді. Үшіншіден, қан қызметі бұйрығы бойынша арнайы ережелер бар.

Әр қан орталығының бекітілген жоспар бойынша жұмысы бар. Орталық арнайы мониторинг өткізеді. Қазіргі уақытқа байланысты рецепиенттерге қай донордың тобы көп керек, сол мәселені брінші кезекте қарастырамыз. Рецепиент - қан құюға мұқтаж адам. Қазіргі таңда I оң қан тобы көп керек. Өйткені ондай науқастар ауруханаларда көп жатыр. III оң қан тобы көп болып тұрып, науқастар болмаса, донорларды қабылдауды тоқтатамыз. Қан тапсырылған уақытта да резервте тұратындығы жайлы айтып, ескертеміз. Қанды 450 мл алғанда, біз оны екіге бөлеміз. Жартысы - эритроциттер, олар 42 күн тіршілігін жасайды. Қалған жартысы мұздатылған плазма болады. Оны 3 жыл мұздатқышта сақтаймыз.

- Донорлық жолда әйел адамдар мен ер адамдардың қандай айырмашылықтары бар?

- Әйел адамдарда шынтақ тамырынан қан алынады, оны алу қиын. Себебі, тамырлар тереңде орналасқан. Қан алатын жерде тәжірибелі лаборант, медбикелер жұмыс істейді. Ер азаматтардың қан тамырлары оңай табылады. Анатомия жағынан ол түсіндірілген. Бұл генмен де беріледі. 1 донация 7-8 минут аралығын қамтиды. Ер азамат донорлармен жұмыс жасау әлдеқайда жеңіл.

- Өткен жыл мен осы жыл бойынша қанша өтінім мен қан алу тіркелді?

- 2021 жылдың қорытындысы бойынша 14670 өтінім тіркеліп, 8667 донация жасалды. Жыл басынан бері осы уақытқа дейін 6285 өтініш қабылданып, 5041 қан тапсырылды.

- Сұхбатыңызға рахмет, жұмысыңызға жеміс тілейміз!

Сұхбаттасқан – Аяулым ТӨЛЕГЕНОВА.

Количество показов: 872

Возврат к списку